آموزش خط میخی به زبان ساده

خط میخی یا خط باستانی میخی؛ قدیمی ترین خط نگاشته شده ایرانی که به بیش از هزار سال قبل برمیگردد. به دستور داریوش بزرگ به عنوان الفبای فارسی نوشته شده .

انواع خط میخی ؛ خط میخی به ۳ دسته ایلامی آشوری پارسی تقسیم میشود ،خط ایلامی وآشوری هرکدام دارای چند صد حرف هستند،ولی خط پارسی دارای حدود۴۰ حرف میباشد ،

شما با طی مراحل آموزش خط میخی  میتوانید اقدام به رمز گشایی وخواندن آن کنید.

ریشه الفبای میخی؛ زبان فارسی باستان که به خط میخی نوشته وگویش میشود از الفبای اکدی وآن از الفبای سومری نشات گرفته ،الفبای پارسی شامل۳۶ حرف و۲۰۰ واژه جداکننده میباشد.

هجایی بودن این خط ؛ الفبای میخی پارسی هجایی است زیرا هر یکاز بند واژه های الفبای میخی به جز سه بند واژه ای که برای نشان دادن حروف مصوت به کار میرود یک مصوت همراه دارند،

نکته ؛ بند واژه یعنی چه؟  به هر حرف در الفبا ی فارسی یک بند واژه میگویند.

طرز نگارش خط میخیفراز وفرود خط میخی ؛ رواج خط میخی در زمان حکومت هخامنشی بوده و بعد از آن رونق خود را از دست داد ، ولی دانشمند اروپایی در قرن ۱۷ با بازدید آثار تخت جمشید نظر دیگر جهان گردان وباستان شناسان را به این نماد فرهنگ ایرانی جلب کرد.

طی چند گام آموزش این خط را فرا میگیرید.

گام اول: خط میخی از چپ به راست نوشته میشود و بعد از هر کلمه یک واژه جدا کننده مینویسند ، در این آموزه « آ ای او ب ت ث  » را می آموزید.

گام دوم؛ خ‌َ دَ وَ هَ یَ ثَر چَ گَ  .را به کمک نشانه های میخی میشناسید ، باکمک جدول زیر که در یک ستون  به خط میخی بند واژه نوشته شده ،ودر یک ستون معادل فارسی و در ستون سمت چپ تلفظ انگلیسی آمده است .

نکته؛ بعد از آموختن بند واژه ها با تکرار در نوشتن بهتر با آنها آشنا میشوید .

اکنون سعی کنید با توجه به آموخته ها جمله زیر را بخوانید ؛

 

 

تلفظ؛ آدم داریووش خشایاثی خشایثیا نام

ترجمه؛ من داریووش شاه شاه ایران .

گام سوم ؛ در این مرحله نیز با تعداد دیگری از بند واژه ها آشنا میشوید ، که در سمت چپ جدول تلفظ لاتین ودر وسط فارسی امروزی ودر سمت راست میخی قرار دارد.

واژه های مخفف یعنی چه ؟؟  به جای استفاده از بعضی واژه های پر کاربرد وتکراری خط میخی نویسندگان علائمی را قرار دادند که به حای آن واژه ها استفاده شود ،به این علائم واژه عای مخفف میگویند ،چند واژه مخفف عبارت است از ؛ «ده یا اوش = سرزمین » « شاه = خشایثی» « اهورا مزدا = آ او رَ مَز دا ه » « خدا= بَگَ » «زمین = بومیش»

آموزش ؛ بعضی علائم وقتی قبل از علامت هاص دیگر بیاید ،علامت بعدی نوشته نمیشود ،

آموزش ؛ هر گاه علامت «سه میخ ایستاده ویک میخ افقی بالای آنها » آخر واژه بیاید باید آ خوانده شود ،اما در حای دیگر اَ خوانده میشود ،

گام چهارم ؛ اکنون نوبت ترجمه واژگان کتیبه های مختلف میخی است ،برای نمونه به یکی از کوچکترین کتیبه ها ی بیستون ،کتیبه ای از داریوش بزرگ میپردازیم ؛

موضوع این کتیبه ! اقدام علیه گئومات ونابودی اوست که به دستور داریوش برای عبرت سایر طغیانگران نگاشته شده .

ترجمه متن بالا؛ این گئو ماتای مغ این چنین « مردم را می فریفت » دروغ میگفت که من بردیا پسر کورش هستم من شاه هستم .

آموزش ؛ یک میخ که به سمت راست کج شده است یک بند واژه بی معنی برای جدا سازی واژه ها از هم است .

گام پنجم؛ اعداد: در پارسی باستان شکل رقمی و حسابی اعداد به چشم میخورد ، که فعلا فقط یک مورد که اعداد در آن دیده میشود موجود است .

1. اَ ئِوَ که به معنای یک است

.۲. دووی تی یَ  به معنای دوم

3. ثری تی یَ به معنای سوم یا سومین
4. نَوَم که به معنای نهم یا نه است .

آموزش ؛ برای عدد یک ۱ میخ عمودی میکشند ،برای عدد دو ۲ میخ عمود سوار بر هم ،وبرای عدد ۴ دو تا از علامت ۲ را کنار هم نقش میکردند، وعدد ۳ را بادو میخ سوار بر هم و یک میخ ایستاده کنار آن رسم میکردند،

آموزش الف؛ عدد کوچکتر همیشه سمت راست قرار دارد،

ب ؛ عدد ده یک زاویه قائم که به سمت راست باز میشود عدد ۲۰ دو زاویه قائم کوچکتر عمود وسوار بر هم ،

پ. ؛ عدد صد را به شکل یک میخ عمود که بر سر آن دومیخ افقی که از نوک به هم رسیده اند رسم میکردند.

گام ششم ؛ شناخت اسم ها ؛ در خط میخی مثل سانسکریت ( یک نوع خط ) و اوستایی علاوه بر ۸ حالت موجود ،سه نوع هم دارند،« مذکر مونث خنثی »

آموزش ؛ هشت حالت اسم عبارتند از ۱. فاعلی ۲. مفعولی ۳. مفعول معه ۴. مفعولی غیر صریح ۵. مفعول عنه ۶. حالت اضافه ۷. مفعول فیه ۸. حالت ندا ،

گام هفتم شناخت واژ گان اضافه وواژه های ربطی ،در خط پارسی ۲۸ حرف اضافه وربطی شناخته شده که بیشتر آنها به خط اوستا نیز منتقل شده ، مثلا : چی َ یَ = چه ) پَ ای شیا = پیش ، تَرَ =از میان ) اوپا= زیر ،وچندین حرف دیگر .

گام آخر آشنایی با قید

آموزش ؛ قید واژه ای که به معنا ومفهوم فعل چیزی را اضافه میکند، مثل ایران آزاد است آزادی به فعل افزوده شده وکیفیت آن رامیرساند.