Gis چیست

Gis چیست . سامانه اطلاعات جغرافیایی  که معمولا به صورت رایانه ای ست و داده ها(دیتاست)رابه دو صورت اصلی وکتور یا رستر(VECTOR , RASTER) هست.  .

رستر به زبان ساده و روان:رستر متشکل از مجموعه مربع های بسیار ریز و تک رنگ سلولی پیکسلی که به صورت ستونی و ردیفی(یا شبکه ای)کنار هم ساماندهی شده اند میباشدکه هر سلول محتوی مقادیری از اطلاعات خواسته شده مثل دما و…است به عبارتی میتوان گفت رستر یک تصویر بزرگ شطرنجی است که حاوی بی شمار مربع کوچک است.

رسترها شامل تصاویرهوای دیجیتال،تصاویرماهواره ای،وحتی نقشه های اسکن شده هستند.ایا میدانید به کوچکترین واحد یک تصویر پیکسل میگویند یعنی‌اگر یک تصویر را ان قدر کوچک کنیم که به یک مربع کوچک با یک رنگ مشخص و ثابت تبدیل شود یک پیکسل نام دارد‌هر پیکسل یا سلول رستری تنها یک مقدار را ذخیره میکند و حاوی یک رنگ میباشد .

مدل های رستری به دو گونه ی پیوسته و گسسته تقسیم میشوند.بارها از تلوزیون برنامه ی هواشناسی را مشاهده کرده اید و دیدید  که با تصاویر ماهواره ای مناطق پر فشار بارشییا مناطق گرم یا سرد را به صورت رنگی نشلن میدهد و طی چند تصویر پشت سر هم تغیراتی در ترکیب رنگ ها وجابه جایی انها ایجاد میشود خوب است بدانید تصاویری که با این روش تهیه میشوند رستری هستند وفاصله از زمین و دما و… تاثیر مستقیم بر انها دارد .این داده ها نمونه ای از رستری های پیوسته هستند چون تغیرات جوی مثل دمای هوا ،ارتفاع،فاصله از زمین بر انها تاثیر گذار است به تدریج تغیر دارند .

دریک سطح رستری پیوسته از یک نقطه ی ثابت برای تصویربرداری میتوان استفاده مرد که به ان نقطه ی مبنا میگویند.برای مثال مدل های دیجیتالی از تراز دریا به عنوان نقطه ی ثابت استفاده میکنند و هر سلول دارای مقدار کمتر یا بیشتر از تراز دریاست‌.

نشت مواد نفتی در سطح اب دریا یا ذوب مقداری از یخ دریاچه یا تغیرات جوی نمونه هایی از رستر های پیوسته هستند.میدانید مدل رستری برای چه داده هایی مفیدند؟

با توجه به مثال های بالا برای دیتاست هایی که به صورت پیوسته تغیر میکنند مدل رستری مفید است اما دسته ی دوم داده های رستری گسسته هستند معمولا تصاویر زمین های کشاورزی، شهر ها،محدوده مرز ها در این قالب قرار دارند که به صورت ماهواره ای تهیه میشوند در مدل های گسسته مقادیر مشخص و قطعی هستند بر خلاف رستر های پیوسته.

از مزایای داده های رستری این است که برای داده های مربوط به تصاویر ماهواره ای و هوایی و سنجش از دور مناسبند و چون به صورت شبکه ای و سلولی اند پیچیدگی زیاذی ندارند و انجام محاسبات ریاضی،سریع و راحت روی ان ها انجام میشود دیگر اینکه تجزیه تحلیل های کمی (نه کیفی) مستقیما با رستر های پیوسته و گسسته در ارطباتند اما این داده ها معایب نیز دارند چون :کیفیت گرافیکی رستر هارا اندازه سلول هامشخص کرده نمیتوان قوانین مکان شناسی (توپولوژی)را روی این تصاویر اعمال کنید.

دوم داده های رستری چون به صورت پیکسلی هستند انعطاف پذیری لازم را ندارند و سوم با انجام رزولوشن اندازه سلول های رستری کاهش میابد .

داده های وکتوری برجستگی ها و ضعف ها تصاویر وکتوری مجموعه ای از نقطه ها و خط ها و منحنی ها هستند که بر اساس فرمول های پیچبده ی ریاضی و الگوریتم ها و با دقت بسیار بالا به وجود امده اند و چون وابسته به اندازه شبکه سلول ها نیستند از ظرافت و وضوح بالایی برخوردارند و دقت گرافیکی خوبی دارندداده های ویکتوری سه نوعه .

نقطه ای ،خطی و چند ضلعی هستند. نقاط ویکتوری به صورتxyنمایش داده میشوند که طول و عرض جغرافیایی با مبنای مکانی را بازگو میکنند.

برای مثال در نقشه ای با مقیاس جهانی مرز شهر ها را به صورت نقطه نشان میدهند .دو :خطوط از اتصال گره های ویکتوری به وجود می ایند و برای عوارض طبیعی که خاصیت خطی دارند مثل جاده ها و رود ها استفاده میشود.سوم:از اتصال گره ها و نقاط ابتدا و انتهای ان ها به یکدیگر شکل بسته ای که به ان چند ضلعی ویکتوری میگویند تشکیل میشوند.در این نوع داده مختصات نقطه ی اول و اخر باید یکی باشد. این نقشه ها برای نشان دادن مختصات زمین کشاورزی،ساختمان و مرز ها به کار میرود .

از معایب داده های ویکتوری این است که برای تبدیل داده های پیوسته باید از فرمول ها و الگوریتم پیچیده و محاسبات سنگین ریاضی استفاده کرد تا به داده های ویکتوری تبدیل شوند چون به صورت دقیق و قطعی ذخیره نشده اند و نیاز دارند به روز رسانی شوند با اینکه این تصاویر بسیار انعطاف پذیر هستند و از ظرافت. ودقت بالایی برخوردارند برای انجام محاسبات کمی مناسب نیستند و از ان ها برای تجزیه تحلیل ها و تخمین استفاده میشود .

یکی‌از فواید وکتور که کمتر به ان پرداختیم وجود همین گره ها، خط ها و منحنی هاست که باعث وضوح بالا (رزولوشن)و کیفیت تصویر هنگام بزرگ نمایی میشود.